Onderzoek waarbij bloed wordt verzameld uit de bijniervenen. Het bloed uit de linker en rechter bijniervene (ader) wordt met elkaar vergeleken. Zo kan worden onderzocht of het primair hyperaldosteronisme wordt …
Archieven: Glossary Terms
Bloeddruk, diastolisch
Onderdruk
Bloeddruk, systolisch
Bovendruk
Buffalo hump
Typische ophoping van vet in de nek.
Calcium
Element in het lichaam. Bouwstof van botten en tanden, nodig voor goede functie van spieren en zenuwen.
Centrale obesitas
Vetopstapeling rondom de buik.
chiasma opticum
de plek waar de oogzenuwen elkaar kruisen
Co-morbiditeit
Een ziekte die ontstaat als gevolg van een andere ziekte of naast een andere ziekte.
Coeliakie
Ziekte van de dunne darm waarbij er een opnamestoornis bestaat door het verdwijnen van darmvlokken.
Cognitie
de processen die betrokken zijn bij het verwerven en verwerken van informatie, bijvoorbeeld aandacht, geheugen en concentratie.
Colitis
Darmontsteking
Congenitale bijnierschors-hyperplasie
Zie AGS = adrenogenitaal syndroom Het adrenogenitaal syndroom (AGS) is een aangeboren aandoening. AGS leidt tot problemen met de hormoonproductie in de bijnierschors. Hierbij ontstaan teveel androgenen (geslachtshormonen), meestal te …
Conn, ziekte van
Vorm van primair hyperaldosteronisme veroorzaakt door een eenzijdig gezwel in de bijnier dat aldosteron overproduceert.
Cortisol
Bijnierschorshormoon, een glucocorticoïd hormoon. Heeft verschillende effecten in het lichaam: beïnvloed het slaap-waakritme, het geheugen, het concentratievermogen en de stemming, stofwisseling, werking van hart- en bloedvaten, de botten, de huid, …
Cortisol-receptor
Receptor voor cortisol Er zijn twee receptoren voor cortisol een glucocorticosteroïdreceptor en een mineralocorticosteroïd receptor. Dr. Nicole Datson, neurowetenschapper aan de Universiteit Leiden, legt in onderstaand filmpje uit wat het …
Cortisonacetaat
Geneesmiddel, voor de behandeling van een hypocortisolisme. Wordt na inname door de lever omgezet in het werkzame cortisol.
craniofaryngeoom
een goedaardige, zeldzame hypofysetumor. Mensen met een craniopharyngeoom merken pas dat zij deze tumor hebben, als de tumor groeit en druk uitoefent op omliggende structuren, zoals de hypofyse, hypothalamus en kruising van …
Creatinine
Stof waarvan de concentratie in het bloed een goede maat is voor de nierfunctie.
CRH= Corticotropine Releasing Hormone
Hormoon uit de hypothalamus dat de hypofyse aanzet tot de aanmaak van ACTH.
CT-scan= computer tomografie scan
Beeldvormend onderzoek van (een deel van) het lichaam verkregen door röntgenstraling. Het is een tunnel-vormig röntgenapparaat.
CTLA4
cytotoxic T-lymphocyte-associated antigen 4 Deze stoffen dienen om het signaal af te zwakken en zo auto-immuniteit te voorkomen. Zij hebben een sleutelrol in de regulering van het immuunsysteem.
Cushing, cyclische
Een speciale vorm van Cushing waarbij er periodes zijn met een verhoogde aanmaak van cortisol, afgewisseld met periodes zonder verhoogd cortisol.
Cushing, ectopisch
Syndroom van Cushing veroorzaakt door een verhoogde aanmaak van ACTH of CRH, bijvoorbeeld ten gevolge van een gezwel in de longen of de alvleesklier.
Cushing, endogene
Het te hoge cortisolgehalte wordt veroorzaakt door een te hoge cortisol aanmaak in het lichaam zelf.
Cushing, exogene
Syndroom van Cushing wordt veroorzaakt door medicijnen die cortisol of cortisol gelijkende stoffen bevatten.
Cushing, syndroom van
Een verzameling van klachten en verschijnselen die aangeven dat er een te hoge hoeveelheid van het bijnierhormoon cortisol in het lichaam aanwezig is.
Cushing, t.g.v. overproductie vanuit de bijnieren
Te hoge productie van cortisol door een (meestal goedaardig) gezwel in de bijnier(en).
Cushing, ziekte van
Te hoge productie van cortisol door een (meestal goedaardig) gezwel in de hypofyse dat teveel ACTH maakt.
CVA – Cerebro Vasculair Accident
herseninfarct of hersenbloeding
Dexa-scan (dual-energy x-ray absorptiometry)
Onderzoek om de botdichtheid te meten.
Dexamethason
Synthetisch glucocorticoïd met een lange en sterke werking.
Dexamethason-remmingstest
Onderzoek dat wordt uitgevoerd bij verdenking op een hypercortisolisme (te hoog cortisol). Om 23.00 uur ’s avonds wordt 1 mg dexamethason ingenomen. De volgende ochtend wordt tussen 8.00 en 9.00 …
DHEA = dehydroepiandrosteron
Hormoon dat wordt gemaakt in de bijnierschors met een androgene werking. Heeft mogelijk invloed op het immuunsysteem, de botten, de spieren, de werking van de hersenen, het gedrag en de …
Diabetes insipidus
Situatie waarbij er te weinig anti-diuretisch hormoon in het lichaam wordt gemaakt. Het gevolg is dat mensen veel plassen en dorst hebben en er een hoog natriumwaarde in het bloed …
Diabetes mellitus
Suikerziekte
Diagnostische vertraging
vertraging bij het vaststellen (diagnosticeren) van een ziekte
DNA= deoxyribonucleic acid
Komt in iedere cel voor; waarin alle erfelijke eigenschappen van de mens vastliggen (erfelijk materiaal).
Dopamine
Een stofje in de hersenen. Ook wel een neurotransmitter genoemd. Het brengt informatie over van de ene zenuwcel naar de andere zenuwcel. Dopamine zorgt ervoor dat we ons tevreden en …
dual-release
een deel van een medicijn wordt sneller dan een ander deel opgenomen in het lichaam.
Elektrolyten
Zouten in ons bloed, bijvoorbeeld natrium en kalium.
ENDO-ERN
European Reference Networks (ERNs) zijn virtuele netwerken van zorgaanbieders in Europa. Zij streven naar de aanpak van complexe of zeldzame ziektes die een hoog specialistische behandeling en expertise vereisen.
Endocriene systeem
hormonale systeem in het lichaam, bestaat uit klieren die hormonen uitscheiden
Endocrinologie
Wetenschap die zich bezighoudt met de hormonen in ons lichaam.
Endocrinologie
het medisch specialisme (vakgebied) dat zich bezig houdt met het hormonale (endocriene) systeem en de stofwisseling in het lichaam.
Endocrinoloog
Arts (medisch specialist) met speciale kennis van de hormoonhuishouding en de aandoeningen die daarbij kunnen ontstaan.
Endocrinoloog
Een endocrinoloog onderzoekt en begeleidt patiënten met complexe hormoon aandoeningen en stofwisselingsziekten, zoals diabetes mellitus (suikerziekte), schildklierafwijkingen, metabole botziekten, hypofyse en bijnierproblemen, groei en geslachtsklieraandoeningen, vetstofwisselings- en voedingsproblemen, en (aangeboren) …
Enzym
Een eiwit dat door het lichaam wordt gemaakt en dat één of meerdere (stofwisselings)processen mogelijk maakt of versnelt. Voorbeeld van een proces is de vertering van voedsel
Eplerenon
Medicijn, aldosteron-antagonist, dat wordt gebruikt bij de behandeling van een primair hyperaldosteronisme.
Erfelijk syndroom
een genetische aandoening met meerdere uitingsvormen
Euforie
Gevoel van extreem grote vreugde.